Marteniçkalarınızı Taktınız Mı? Marteniçka Nedir ve Nasıl Yapılır?

Bugün 1 Mart! Marteniçkalarınızı taktınız mı? Ben önce bilekliğimi hazırladım, dileğimi diledim, sonra da bileğime taktım. Peki nedir bu marteniçka?

Yüzyıllardır süren Bulgar geleneğinde 1 Mart'ta kırmızı ve beyaz iplerden yapılan süslemeler, figürler ve bileklikler ile bahar karşılanıyor. Marteniçka, mart ayı boyunca bileklere takılan bilekliklere ve çeşitli süslemelere verilen isimdir.

1 Mart'ta kırmızı ve beyaz iplerle hazırlanmış bu bileklikler ve süsler iyilik, sağlık, bereket dilekleriyle bileklere bağlanıyor ve Mart ayı boyunca bileklerde kalıyor. Mart ayında senenin ilk leyleği görüldüğü zaman bileklerden çıkarılıp meyve veren bir ağaca bağlanıyor. Mart ayında leylek görülürse marteniçka takılırken dilenen dileklerin gerçekleşeceğine inanılıyor. Marteniçkalarda kullanılan beyaz renk uzun ömrü, kırmızı renk ise sağlık ve gücü temsil ediyor. Marteniçkalar el yapımıdır, asla satın alınamaz, yalnızca hediye edilebilir, bir dilekle bileğe bağlanır.

Bileklik yapımına gelecek olursak eğer, bileğinizin kalınlığına göre, orta kalınlıktaki kırmızı ve beyaz ipten uygun uzunlukta kesin. Ben kırmızı ve beyaz yün ipi kullandım. Daha sonra sonra kırmızı ve beyaz ipin uçlarını birbirine bağlayın. Düğüm noktası ortada kalacak şekilde bir elinize kırmızı ipin ucunu diğer elinize de beyaz ipin ucunu alın. Kırmızı ipin ucunu masaya bantlayın ki sabit kalsın. Beyaz ipin ucunu saat yönünde çevirmeye başlayın. Bu işlemi yaparken ip gergin olmalı. İpi yeterince çevirdikten sonra ipin ucunu bırakın. Kırmızı ve beyaz ipin birbirine dolandığını göreceksiniz. Son aşama olarak bu uca da bir düğü atın ve bilekliğiniz hazır! Ucuna nazar boncuğu, inciler, renk renk boncuklar, süsler, figürler ya da benim gibi mavi bir boncuk takın. Hiçbir şey takmayıp bileğimize bir düğüm atarak da takabilirsiniz.

Bulgar geleneğinde baharın gelişi münasebetiyle geleneksel Baba Marta (Marta Nine) günleri başlar. Bu bayram Bulgarcada “Çestita Baba Marta!” şeklinde kutlanır. Çok eskilere dayanan Baba Marta, Bulgaristan'a has bir gelenektir. Eski bir Bulgar geleneği olarak bilinse de Marteniçka, tüm Balkan coğrafyasında bilinen hatta Türkiye'de de Balkan göçmenleri sebebiyle her sene kutlanan bir bahar ritüelidir.

Benim dede tarafım da Bulgar göçmeni olduğundan, marteniçka yapıp takmayı ve sevdiklerime hediye etmeyi çok seviyorum. Sizlerden de bu geleneği takip eden var mı? Varsa şimdiden bilekliklerinizi merak ettim. Yorumlarda görüşelim! 🌸